Ensiklopedia Solat Mazhab Syafie

 

Dalam ruangan Karya Ulama kali ini saya ingin kongsi bersama pembaca mengenai sebuah buku yang baru saya miliki, iaitu sebuah buku mengenai solat yang berjudul “ Ensiklopedia Solat Mazhab Syafie ”. Berikut catatan ringkas mengenai buku ini.

 

Berdasarkan maklumat yang dicatatkan di buku “ Ensiklopedia Solat Mazhab Syafie ”, buku ini merupakan terjemahan bagi sebuah buku berbahasa ‘Arab yang berjudul “ Mawsu’ah al-Shalah al-Mazhab al-Syafi’i ” (موسوعة الصلاة المذهب الشافعي)[1] . Ia diterbitkan oleh Jasmin Publication, Selangor, dengan cetakan pertamanya pada 2013. Mengenai pengarang asalnya, dalam buku ini disebutkan dua nama orang penulis, iaitu Dr Muhammad Zuhaili dan Ahmad Suhaimi Karim. Buku ini diterjemahkan oleh Tim Penterjemahan Berlian Publications. Ketebalan buku ini merangkumi 629 halaman tidak termasuk halaman isi kandungannya.

 

 

Kandungan buku ini…

 

Buku ini merupakan sebuah buku panduan lengkap tentang hukum-hakam solat menurut mazhab Syafi’i. Boleh dikatakan perbincangan dalam buku ini meliputi hampir semua aspek mengenai solat. Kandungan buku ini meliputi 55 buah tajuk utama.

 

Buku ini didahului dengan mukadimah penyusun dan diikuti dengan 55 buah tajuk perbincangannya. Dalam catatan berikutnya saya akan lampirkan tajuk-tajuknya mengikut bilangan nombor dalam buku ini.

 

Kandungan buku ini, seterusnya dijelaskan mengenai beberapa perkara yang perlu diketahui sebelum dibincangkan permasalahan hukum fiqh. Ia didahului dengan tajuk pertamanya mengenai konsep penulisan dan penyusunan buku ini. Berikut tajuk-tajuknya;

 

1. Konsep Penulisan dan Penyusunan

2. Takrif al-Fiqh

3. kelahiran Fiqah dan perkembangannya.

4. Sekilas tentang kehidupan Imam Syafie

5. Istilah-istilah Usul Fiqah

6. Istilah-Istilah Fiqh Syafie

 

Perbincangan seterusnya, memasuki perbahasan mengenai beberapa tajuk dan permasalahan hukum yang berkaitan dengan taharah (bersuci) dan najis berdasarkan pendapat mazhab Syafi’i. Tajuk-tajuknya ialah;

 

7. Taharah (bersuci)

8. Air Untuk Bersuci

9. Penjelasan Tentang Najis.

10. Menghilang & Membersihkan Najis

11. Najis yang dimaafkan

12. Kebersihan dan Penggunaan Bejana

13. Istitabah dan Adab-Adab Beristinjak

14. Siwak dan Sunat-Sunat Fitrah                                                                

15.. Wuduk

16. Furuk

17. Menyapu Khuf

18. al-Jabair (Pembalut)

19. Tayamun.

20. Haid, Istihadah dan Nifas.

21. Mandi[2]

22. Panduan Wuduk Bergambar[3]

23. Panduan Tayammum Bergambar

 

Perbincangan seterusnya memasuki kandungan utama buku ini, iaitu mengenai solat dan permaslahannya. Berikut tajuk-tajuknya;

 

24. Mengenal Solat

25. Selok Belok Solat

26. Meninggalkan Solat

27. Dorongan Untuk Solat

28. Waktu-watu Solat

29. Qada Solat Fardu

30. Azan dan Iqamat

31. Syarat-syarat Sah Solat

32. Larangan Dalam Solat

33. Rumun Solat

34. Panduan Praktik Solat

35. Sunat-sunat Solat

36. Makruh-makruh Solat

37. Sunat-sunat Solat Bagi Wanita

38. Perkara yang Membatalkan Solat

39. Sujud Sahwi, Tilawah dan Syukur

40. Solat Nafilah

41. Solat Nafal

42. Solat-solat Sunat

43. Solat-solat Rawatib

44. Solat Tarawih

45. Solat Berjemaah

46. Susunan Saf Dalam Solat

47. Solat Musafir (Mukadimah)

48. Solat Qasar

49. Solat Jamak

50. Solat Jumaat

51. Solat Khauf

52. Solat Hari Raya

53. Solat Gerhana

54. Solat Istisqa

55. Solat Jenazah

 

 

Beberapa catatan ……

 

Sebagai penutup catatan ini, saya ingin kongsi bersama pembaca mengenai kitab asal (edisi Arab) buku terjemahan ini. Sebagaimana yang diterangkan di atas, berdasarkan maklumat yang disebutkan dalam buku ini, judul asal kitab ini ialah “ Mawsu’ah al-Shalah al-Mazhab al-Syafi’i ” (موسوعة الصلاة المذهب الشافعي). Saya cuba mencari maklumat mengenai judul kitab ini dari senarai karya-karya Dr. Muhammad al-Zuhaili, namun mungkin terbatasan maklumat saya belum menemuinya.

 

al-Hamdulillah, berberapa hari lalu, saya cuba membuat perbandingan isi kandungan buku Ensiklopedia Solat ini dengan kandungan sebuah karya besar Dr. Muhammad al-Zuhaili yang berjudul al-Mu’tamad fi al-Fiqh al-Syafi’i (كتاب المعتمد في الفقه الشافعي)[4]. Kitab ini merupakan sebuah karya besar Dr Muhammad al-Zuhaili mengenai permasalahan fiqh menurut mazhab Syafi’i, yang diterbitkan dalam 5 jilid[5]. Setelah saya teliti, memanglah isi kandungan buku ini seratus peratus merupakan terjemahan bagi bahagian awal kitab al-Mu’tamad[6].

 

Berdasarkan judul asal kitab terjemahan yang disebutkan dalam buku Ensiklopedia Solat ini, saya mengandaikan kemungkinan kitab موسوعة الصلاة على المذهب الشافعي tersebut telah diterbitkan secara berasingan oleh pihak penerbitnya berdasarkan kitab al-Mu’tamad tersebut. Andaian saya ini, saya kira sangat berasas kerana isi kandungannya dan penulis adalah sama. Mengenai seorang lagi penyusun kitab موسوعة الصلاة على المذهب الشافعي, iaitu Ahmad Suhaimi Karim yang digandingkan namanya dengan Dr. Muhammad al-Zuhaili dalam buku terjemahan ini, kemungkinan beliau adalah pentahkik (pengedit) bagi edisi khas mengenai solat ini. Wallahu a’lam.

 

Catatan ini, hanyalah sekadar pengkongsian maklumat. Saya menganjurkan pembaca mendapatkan buku ini sebagai rujukan tambahan mengenai solat. Semoga bermanfaat.

---

[1] Kemungkinan ada kesilapan cetakan, mengikut tanggapan saya  judul asalnya sepatutnya ialah Mausu’ah al-Shalah ‘ala al-Mazhab al-Syafi’i (موسوعة الصلاة على المذهب الشافعي), iaitu ada perkataan ‘ala (على) selepas perkataan  الصلاة  – yang boleh diterjemahkan sebagai Ensiklopedia Solat Mengikut Mazhab Syafie. Wallahu a’lam.

[2] Di akhir tajuk ini, penyusun menyebut : “ Berakhirlah hingga di sini hukum-hukum taharah yang diiktibarkan sebagai mukaddimah solat dan syarat-syarat baginya, dank ita akan beralih untuk menjelaskan hukum-hukum solat…..”. (Ensiklopedia Solat, hal.131. Lihat juga kitab al-Mu’tamad fi al-Fiqh al-Syafi’i, hal. 144)

[3] Tajuk 22, 23 dan 34 mengenai panduan bergambar bagi wuduk, tayammum dan praktik solat ini, saya beranggapan ia merupakan tajuk tambahan dari pihak penterjemah, bukannya dari kitab asalnya. Walaupun saya tidak menemui kitab asalnya, saya yakin dengan andaian saya ini kerana gambar-gambar yang dipaparkan lebih menonjolkan ciri-ciri penduduk tempatan ( cth-bersongkok, berkain sarung).

[4] Catatan ringkas mengenai kitab ini telah saya paparkan dalam blog ini. Lihat http://abusyahmin.blogspot.com/2013/09/al-mutamad-fi-al-fiqh-al-syafii.html

[5] Rujukan saya ini merupakan edisi ebook file PDF. Ia  yang boleh didownload di  المعتمد في الفقه الشافعي.

[6] Iaitu merangkumi keseluruhan Juz atau Jilid pertama kitab al-Muktamad ini. Dalam juz pertama ini, dibahagikan kepada 3 bab, iaitu Bab 1 : al-Taharah, Bab 2: al-Shalat dan Bab 3: Ahkam al-Janaiz (Hukum-hukum Solat jenazah).